چگونه اشعار حافظ را بهتر درک کنیم؟
بدون اغراق میتوان گفت که اشعار حافظ بی بدیلند و از جذابیت های منحصر بفرد خود بهره جسته اند . این اشعار برای کسانی که به تعلیم صوفیانه عادت ندارند، کاملا ترکیبی “گیج کننده” است . به ویژه اینکه این اشعار با شکستن الگوهای فکری معمول به منظور برانگیختن تفکر، بر آگاهی خودآگاه و ناخودآگاه تأثیر می گذارد. این آموزه ها دارای لایه های پیچیده ای هستند . اط ویژگی آن میتوان به اتصال نماد ها اشاره کرد در آن یک نماد ممکن است به یک طریق در بعد تحت اللفظی به نماد دیگر متصل شود و ما را به درک عمیقی از دیدگاه و نگرش او برساند . به عبارت دیگر، سخنان حافظ مانند یک نقاشی نیست، مانند یک مجسمه است، چندگانه دارد. برای دسترسی بیشتر به غزلیات و اشعارحافظ – گنج تاریخ ما – مراجعه کنید.
روش صحیح مطالعه اشعار حافظ
راه صحیح مطالعه حافظ یا سایر نوشته های صوفیانه این است که ابتدا شعر را به صورت تحت اللفظی آن بخوانید. این کار را باید بدون تلاش برای تحلیل استعاره های آن باید. سپس آن را دوباره بخوانید و هر بند را جداگانه نگاه کنید، این بار تلاش کنید تا پیام هر بند را درک کنید. سپس برای بار سوم شعر را به طور کامل بخوانید و سعی کنید قسمت های مختلف را گره بزنید و در کنارهم قرار دهید تا یک دیدگاه کل نگر به دست آورید.
هدف از دو قرائت قبل ، بدست آوردن یک چارچوب ذهنی خوب در حین خواندن و تجزیه و تحلیل آن است. دومین گام و پیشنهاد ما به شما این است که سعی کنید وسط خواندن گیر نکنید اصلی ترین نکته ای که در خواندن هر شعر و دیوان حافظ باید مد نظر داشت.بدیهی است که شما این نکته را در نظر بگیرید که با یک چیز کلی سر و کار دارید و به هیچ عنوان نباید به خاطر جزئیات، کلیات را نیز از دست بدهید. بدین معنی که به خاطر نفهمیدن یک یا دو لغت خواندن خود را نصفه و نیمه رها نکنید و به سراغ لغتنامه نروید. چراکه در جریان کلیات، ندانستن معنی یک یا دو لغت چندان مهم نیست و شما می توانید با توجه به باقی ماجرا خودتان حدس بزنید که قضیه از چه قرار است بنابراین حتماً به یاد داشته باشید که جریان خواندن را هی قطع نکنید.
برای اینکه ارتباط بیشتر و موثری با شعر برقرار کنید آن را به حالات شخصی و چیزهای آشنا تعمیم دهید. با تمرین و ممارست با این روش بعدها مشاهده خواهید کرد که شعرهای قابل تفسیر و تأویل حافظ این امکان را به شما می دهد که شما برای هر بیت شعر مصداق بارزی پیدا کنید
دل می‌رود ز دستم صاحبدلان خدا را دردا که راز پنهان خواهد شد آشکارا
کشتی شکستگانیم ای باد شرطه برخیز باشد که بازبینیم دیدار آشنا را
ده روزه مهر گردون افسانه است و افسون نیکی به جای یاران فرصت شمار یارا
در حلقه گل و مل خوش خواند دوش بلبل هات الصبوح هبوا یا ایها السکارا
ای صاحب کرامت شکرانه سلامت روزی تفقدی کن درویش بی نوا را
آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است با دوستان مروت با دشمنان مدارا
در کوی نیک نامی ما را گذر ندادند گر تو نمی پسندی تغییر کن قضا را
تفسیر این غزل زیبای حافظ:
ای صاحبدلان، به خاطر خدا تدبیری بیندیشید چرا که دل از دستم می رود و دریغا که بالاخره عشق نهان من، فاش خواهد شد.
ای باد موافق بوز که ما بر کشتی شکسته ای سواریم، شاید که یار آشنا را دوباره ببینیم.
محبت ناپایدار روزگار، داستان و سحر و جادو است، تو زمان را برای نیکی رساندن به یار، غنیمت بدان.
ای صاحب کرامت و بخشندگی، روزی از سر مهربانی و به شکرانه سلامتی خود، حالی هم از درویش بینوا باز پرس.
آسایش دو گیتی در تفسیر این دو کلام است، با دوستان مهربان باش و با دشمنان مدارا کن.
ما را به کوی نیکنامی راه ندادند، اگر تو چنین نمی پسندی، مشیت الهی را تغییر ده!
دیدگاه خود را بگذارید